Yazdır

�zg�n �alışma/Original Article
Mikrobiyol Bul 2018; 52(2): 156-165

Adana İlinde Akut Gastroenteritli �ocuklarda Rotavir�s Prevalansı ve Genotip Dağılımı

Rotavirus Prevalence and Genotype Distribution in Children with Acute Gastroenteritis in Adana Province

�zlem �zg�r G�NDEŞLİOĞLU1, Emine KOCABAŞ1, Zeliha HAYTOĞLU2, G�lperi TİMURTAŞ DAYAR3,
Merve KILI� �İL1, Rıza DURMAZ4

1 �ukurova �niversitesi Tıp Fak�ltesi, �ocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, �ocuk Enfeksiyon Bilim Dalı, Adana.

1 Cukurova University Faculty of Medicine, Department of Pediatrics, Division of Pediatric Infectious Disease, Adana, Turkey.

2 �ukurova �niversitesi Tıp Fak�ltesi, �ocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Adana.

2 Cukurova University Faculty of Medicine, Department of Pediatrics, Adana, Turkey.

3 Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Antalya.

3 Antalya Training and Research Hospital, Antalya, Turkey.

4 Ankara Yıldırım Beyazıt �niversitesi Tıp Fak�ltesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara.

4 Ankara Yildirim Beyazit University Faculty of Medicine, Department of Medical Microbiology, Ankara, Turkey.

�Z

Rotavir�s beş yaş altı �ocuklarda g�r�len gastroenteritlerin en sık ve gelişmekte olan �lkelerde mortalite ve morbiditenin en yaygın nedenidir. Bu �alışmada rotavir�s aşısının ulusal aşılama programına dahil edilmesinden �nce, Adana ilinde beş yaş altı, akut gastroenteritli �ocuklardan elde edilen rotavir�s izolatlarının genotip dağılımının incelenmesi ama�lanmıştır. Aralık 2012-Kasım 2016 tarihleri arasında �alışmaya dahil edilen �ocuklardan alınan dışkı �rneklerinde imm�nokromatografik hızlı test ile rotavir�s antijeni araştırılmıştır. Antijen pozitif �rneklerde rotavir�s G ve P genotip analizi i�in hemi-nested tip spesifik multipleks reverse transkriptaz-polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) uygulanmıştır. Rotavir�s antijeni pozitif olan 107(%53.3)'si erkek, 94(%46.8)'� kız 201 hastanın dışkı �rnekleri �alışmaya dahil edilmiştir. Bu �alışmada rotavir�s gastroenteriti en sık 12-23 ay arasındaki hastalarda saptanmıştır. Rotavir�s gastroenteritlerin %45'i iki yaş altı �ocuklarda g�r�lm�şt�r. Rotavir�s gastroenteriti eyl�l-nisan ayları arasında daha sık g�r�lmekle birlikte en sık g�r�lme oranı ocak ayında tespit edilmiştir. Rotavir�s antijen testi pozitif 201 dışkı �rneğinden 167'sinde PCR sonucu pozitif olarak bulunmuştur. Rotavir�s�n en sık g�r�len beş G genotipi (G1, G2, G3, G4 ve G9) ve iki P genotipi (P4 ve P8) sırasıyla izolatların %91.6'sında ve %96.4'�nde saptanmıştır. G1P8 en y�ksek saptanan G-P kombinasyonu olup,� izolatların %29.9'unu oluşturmuş ve bunu %21 oranı ile G9P8 izolatları izlemiştir. �alışmamızda en sık saptadığımız beş G-P kombinasyonu (G1P8, G9P8, G3P8, G2P4ve G2P8) t�m izolatların %78'ini oluşturmuştur. �alışma s�recinde, rotavir�s genotiplerinin prevalansında belirgin değişim olduğu g�r�lm�şt�r. G9P8 prevalansının %40'tan %8.1'e d�şt�ğ� ve G1P8 prevalansının %21.3'ten %48.6'ya y�kseldiği saptanmıştır. İlk iki yılda g�r�lmeyen G3P8 izolatları 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla %18.7 ve %13.5 oranlarında saptanmıştır. Rotavir�s genotipi ile hastalığın g�r�lme yaşı, cinsiyet ve dehidratasyon gelişme riski arasında ilişki saptanmamıştır. Bu �alışma ile G1P8 ve G9P8 genotiplerinin klinik �rneklerden elde edilen yaygın genotipler olduğu ortaya konulmuştur. Yıllara g�re en sık g�r�len rotavir�s� izolatlarının prevalansında �nemli değişiklikler g�zlenmiştir. Rotavir�s s�rveyansı, dolaşımdaki rotavir�s suşlarının belirlenmesi, rotavir�s aşı etkinliğinin değerlendirilmesi ve dolaşıma girebilecek potansiyel yeni genotiplerin saptanması a�ısından �nemlidir.

Anahtar s�zc�kler: Rotavir�s; genotip; �ocuk; s�rveyans.

ABSTRACT

Rotavirus is the most common agent of acute gastroenteritis in children under five years of age and still a major cause of mortality and morbidity mainly in devoloping countries. The aim of this study was to determine the circulating rotavirus genotypes in children less than five years of age with acute gastroenteritis in Adana province, before the introduction of the rotavirus vaccine into the national immunization programme. Fecal specimens were collected from children enrolled between December 2012 and November 2016 and rotavirus antigen was searched by a rapid immunochromatographic test method. The antigen positive samples were G and Pgenotyped by hemi-nested type-specific multiplex reverse-transcriptase polymerase chain reaction (RT-PCR). Rotavirus antigen positive fecal� specimens�� from 201 patients of 107 (53.3%) boys and 94 (46.8%) girls were included in this study. Rotavirus infection was most frequently detected in patients with gastroenteritis between the ages of 12 and 23 months. It has been determined that 45% of rotavirus gastroenteritis was determined in children under two years of age. Rotavirus gastroenteritis was more frequent between September and April, but the highest incidence was detected in January. Of 201 rotavirus antigen-positive stool specimens, 167 were PCR positive. Five common G (G1, G2, G3, G4 and G9) and two common P genotypes (P[8] and P[4]) were determined as 91.6% and 96.4% of the� isolates, respectively. The most prevalent G and P genotype combination was G1P8 with a frequency of 29.9%, followed by 21% G9P8 About 78% of rotavirus isolates were classified into five common G-P combination genotypes, including G1P8, G9P8 G3P8, G2P4, and G2P8. During the study period, there were significant changes in the distribution of rotavirus genotype. The prevalence of G9P8 genotype sharply decreased from 40% to 8.1% and the prevalence of G1P8 genotype increased from 21.3% to 48.6%.� Although no G3P8 isolates were detected in the first two years of the study, this genotype was detected in 18.5% and 13.5% of the samples in 2015 and 2016, respectively. There were no relationship between the age onset of the disease, sex, dehydration development risk and rotavirus genotype. The results from this study indicated that the predominant circulating strains of rotavirus determined in clinical specimens were G1P8 and G9P8. Significant changes were observed in the prevalence of the most common rotavirus isolates over the years. Rotavirus surveillance is important to determine the circulating strains of rotavirus to assess vaccine effectiveness, to monitor vaccine failures, and to detect potential emerging strains.

Keywords: Rotavirus; genotype; children; surveillance.

Geliş Tarihi (Received): 30.01.2018 - Kabul Ediliş Tarihi (Accepted): 05.03.2018

GİRİŞ

Rotavir�s Reoviridae familyasının bir �yesidir. İ� ve dış kapsit ile �evrelenmiş 11 segmentli �ift sarmallı RNA'sı mevcuttur. İ� kapsitte bulunan VP6 proteinin antijenik ve genetik �zelliklerine g�re rotavir�sler sekiz ana gruba (A-H) ayrılmaktadır. Dış kapsitte bulunan yapısal proteinlerden VP4 ve VP7 glikoproteinleri sırasıyla vir�s�n P ve G genotipini belirlemektedir1,2. G�n�m�ze kadar rotavir�s�n 28 G, 39 P genotipi ve 70 farklı G/P kombinasyonu saptanmıştır. İnsanlardaki enfeksiyonların %90'lık kısmını beş farklı G-P kombinasyonu (G1P8, G2P5,� G3P8, G4P8, G9P8) i�eren suşlar oluşturmaktadır1,3.

Sağlıktaki ilerlemelere rağmen t�m d�nyada beş yaş altı �ocuklarda ağır dehidratasyon ve �l�me neden olan ishallerin başlıca nedeni rotavir�s gastroenteritleridir4,5. D�nya Sağlık �rg�t� (DS�) 2013 raporunda, beş yaş altı �ocuklarda 578.000 ishale bağlı �l�m ger�ekleştiği ve bu �l�mlerin %37'sini (215.000) rotavir�s gastroenteritlerinin oluşturduğunu bildirmiştir6. T�rkiye'de ishal hala �nemli bir sağlık sorunudur ve beş yaş altı �ocuklarda yıllık 352.000 ishal olgusu g�r�lmektedir. T�rkiye'de �ocukluk �ağı ishallerinde rotavir�s %21-43.6 oranında etken olarak bildirilmiştir7-11.

2006 yılından itibaren iki canlı rotavir�s aşısı, Rotarix ve Rotateq �ocuklarda kullanılmak �zere ruhsat almıştır. 2009 yılında DS� t�m �lkelerde �zellikle de ishale bağlı mortalitenin y�ksek olduğu �lkelerde rotavir�s aşısının uygulanmasını ve ulusal aşılama programına dahil edilmesini �nermiştir12. Mayıs 2016 tarihi itibariyle, 81 �lke rotavir�s aşısını ulusal aşılama programına dahil etmiştir. Yapılan �alışmalarla aşının etkin ve g�venilir olduğu bildirilmiştir13,14. �lkemizde rotavir�s aşısı ulusal aşılama programına hen�z alınmamıştır. Aşılama �ncesi d�nemde �lkemizde rotavir�s s�rveyans �alışmaları, uygun sağlık politikaları ve aşılama kararı i�in �ok �nemlidir. Bu �alışmada Adana ilinde beş yaş altı �ocuklarda gelişen rotavir�s enfeksiyonlarının demografik, klinik �zellikleri ve enfeksiyona yol a�an rotavir�s suşlarının G ve P genotiplerinin dağılımının incelenmesi ama�lanmıştır.

GERE� ve Y�NTEM

�rneklerin Toplanması

Bu �alışmada, Aralık 2012-Kasım 2016 yılları arasında, ���nc� basamak araştırma hastanemize akut gastroenterit ile başvuran beş yaş altı �ocuk hastalardan alınan dışkı �rnekleri incelendi. Hastaneye yatırıldıktan 48 saat sonra gastroenterit gelişen �ocukların dışkı �rnekleri �alışmaya dahil edilmedi. �alışmaya dahil edilen hastaların demografik ve klinik �zellikleri �alışma izlem formlarına kaydedildi. Akut gastroenterit ile başvuran hastalarda rotavir�s araştırması i�in dışkı �rneklerinin incelenmesi rutin bir işlem olduğu i�in, �alışmaya dahil edilen hastaların ebeveynlerinden �rnekler toplanmadan �nce s�zl� onam alındı.

Antijen Saptanması

Rotavir�s antijen tespiti i�in dışkı �rnekleri mevcut imm�nokromatografik test (CerTest, Biotec S.L. Zaragaza, İspanya)� ile �retici firma �nerisine uygun olarak test edildi. Antijen pozitif �rnekler genotip analizi yapılana kadar -20�C'de saklandı. T�m antijen pozitif �rnekler molek�ler incelemelerinin yapılması i�in T�rkiye Halk Sağlığı Kurumu, Molek�ler Mikrobiyoloji Araştırma Laboratuvarına soğuk zincir şartlarında g�nderildi.

N�kleik Asit İzolasyonu

Fosfatla tamponlanmış tuz ��zeltisi (PBS) i�inde hazırlanan %10'luk (w/v) dışkı s�spansiyonu vortekslenerek, 15 dakika 3000xg'de santrif�j edildi ve s�pernatan alındı. RNA, EZ1 vir�s Mini Kiti (Qiagen GmbH, Hilden, Almanya) kullanılarak firma �nerisi doğrultusunda ekstrakte edildi.

G ve P Genotiplendirme

T�m antijen pozitif �rneklere, VP7 ve VP4 genlerini amplifiye etmek i�in, sırasıyla VP7-forward/VP7-reverse ve VP4-forward/VP4-reverse primerleri ile reverse-transkripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) uygulandı15,16. Amplifikasyon karışımları ve ısı d�ng� cihazında kullanılan parametreler, Durmaz ve arkadaşları17 tarafından belirlenen protokole g�re yapıldı. Superscript One-Step RT-PCR Seti (Invitrogen, Carlsbad, CA, ABD) kullanılarak 881 bp b�y�kl�ğ�ndeki parsiyel VP7 geninin amplifikasyonu ger�ekleştirildi. Parsiyel VP4 gen amplifikasyonu i�in �ncelikle rastgele hekzamer primerlerinin kullanıldığı cDNA sentez kitiyle (Thermo Scientific, Carlsbad, CA, ABD) cDNA sentezi ger�ekleştirildi. Sonra cDNA, VP4-F/VP4-R primerleri kullanılarak ticari PCR master miks (Thermo Scientific, CA, ABD) ile amplifiye edildi. VP7 ve VP4 genlerinin amplikonları ile semi-nested multipleks PCR y�ntemi kullanılarak G ve P genotipleri tanımlandı. G tiplendirme işlemi; PCR master miksinde (Thermo Scientific, Carlsbad, CA, ABD) VP7-R primerinin yanı sıra G1, G2, G3, G4, G8, G9, G10 ve G12 i�in spesifik forward primerleri kullanılarak ger�ekleştirildi. P tiplendirme;� VP4-F primeriyle birlikte P[4], P[6], P[8], P[9], P[10] ve P[11] i�in spesifik reverse primer setleri kullanılarak ger�ekleştirildi. Amplifiye �r�nler %2 agaroz jelde y�r�t�ld�. G ve P genotipleri beklenen boyutlarına g�re belirlendi (G1: 618bp; G2: 521bp; G3: 682bp; G4: 452bp; G8: 754bp; G9: 179bp; G10: 266bp; G12: 387bp; P[4]: 362bp; P[6]: 146bp; P[8]: 224bp; P[9]: 270bp; P[10]: 462bp ve P[11]: 191bp)17. Seminested multipleks PCR ile sınıflandırılamayan nadir genotipler i�in ileri �alışma yapılmadı.

İstatistiksel Analiz

İstatistik analizinde SPSS 23.0 (version 23.0, SPSS Inc., Chicago, IL, ABD) paket programı kullanıldı. Kategorik �l��mler sayı ve y�zde olarak, s�rekli �l��mlerse ortalama ve standart sapma gerekli yerlerde ortanca ve minimum, maksimum olarak �zetlendi. Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında ki-kare testi kullanıldı. T�m testlerde istatistiksel �nem d�zeyi 0.05 olarak kabul edildi.

BULGULAR

Rotavir�s antijeni pozitif olan 107 (%53.3)'si erkek, 94 (%46.8)'� kız 201 hastanın dışkı �rnekleri �alışmaya dahil edilmiştir. �alışmaya dahil edilen hastaların demografik ve klinik �zellikleri Tablo I'de g�sterilmiştir.


Tablo I

�alışma kapsamındaki hastalar 0-1 ay, 12-23 ay, 24-35 ay, 36-47 ay, 48-59 olacak şekilde yaş gruplarına ayrıldığında; rotavir�s gastroenteritinin %45'ini iki yaş altı �ocukların oluşturduğu saptanmıştır. Rotavir�s gastroenteritinin en sık %43.1 oranında 12-23 ay arasındaki �ocuklarda oluştuğu ve bunu %39.5 ile 24-35 ay arasındaki �ocukların izlediği belirlenmiştir. Anne s�t� alan hastalar ile almayan hastalar arasında dehidratasyon g�r�lme sıklığı a�ısından istatistiksel olarak fark saptanmamıştır. Rotavir�s gastroenteriti eyl�l-nisan ayları arasında daha sık g�r�lmekle birlikte, en y�ksek oran ocak ayında (%25.1) g�zlenmiştir. Rotavir�s enfeksiyonunun aylara g�re g�r�lme sıklığı Şekil 1'de g�sterilmiştir. Rotavir�s antijen testi pozitif olan 201 dışkı �rneğinin 167'sinde PCR sonucu pozitif bulunmuştur. �alışmaya dahil edilen hastaların G ve P genotip dağılımı Tablo II'de g�sterilmiştir. Rotavir�s PCR pozitifliği bulunan 167 �rneğin genotip analizinde, 12 (%7.2) �rnekte G, 5 (%3) �rnekte ise P genotipi saptanmamıştır. Genotiplendirmesi yapılan olguların %91.6'lık kısmında beş yaygın G genotipi (G1, G2, G3, G4 ve G9), %96.4'�nde iki yaygın P genotipi (P4 ve P8) saptanmıştır. G1P8 genotipi en yaygın G-P kombinasyonu olup, �rneklerin %29.9'unda bulunmuştur. Bu sonucu %21 oranındaki sıklık ile G9P8 izlemiştir. Beş yaygın G-P kombinasyon genotipi (G1P8, G9P8, G3P8, G2P4 ve G2P8) izolatların %78'ini oluşturmuştur. Yıllar i�inde genotiplerin dağılımında belirgin değişimler kaydedilmiştir. Yıllar i�erisindeki rotavir�s genotip dağılımı Şekil 2'de g�sterilmiştir. 2013 yılında incelemeye alınmış olan beş izolatın 3 (%60)'� G1P8, 2 (%40)'si G9P8 olarak bulunmuştur. 2014 yılında incelenen 61 izolatın 23 (%37.7)'� G9P8, 13 (%21.3)'� G1P8; 2015 yılında incelenen 64 izolatın 18 (%28.1)'i G1P8,� 7 (%10.9)'si G9P8; 2016 yılında incelenen 37 izolatın 18 (%48.6)'i G1P8, 3 (%8.1)'� G9P8 olarak saptanmıştır. �alışma s�resinde ilk iki yılda g�r�lmeyen G3P8 izolatı 2015 ve 2016 yılında sırasıyla %18.7 ve %13.5 oranında tespit edilmiştir. Yaş gruplarına g�re genotip dağılımında en sık G1P8 ve G9P8 izolatları belirlenmiş ve yaş gruplarına g�re rotavir�s genotip dağılımında fark bulunmamıştır (p> 0.05). Genotipler arasında yaş, cinsiyet ve dehidratasyon gelişmesi a�ısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p> 0.05).


Şekil 1

Tablo I

Şekil 2

TARTIŞMA

Bu �alışmada rotavir�s gastroenteritlerinin %45'ini iki yaş altı �ocuklar, bu olguların da %43.1'ini 12-23 ay arası �ocuklar oluşturmaktaydı. T�rkiye'de g�r�len rotavir�s gastroenteritlerinin %70'den fazlasını iki yaş altı �ocukların oluşturduğu ve en sık 12-23 ay arasında g�r�ld�ğ� bildirilmiştir10,18,19. �alışmamızda rotavir�s gastroenteriti eyl�l ayından itibaren artış g�stermeye başlamıştır ve en sık g�r�lme %25.1 oranı ile ocak ayında olmak �zere nisan ayına kadar daha sık olarak g�zlenmiştir. Rotavir�s gastroenteritinin g�r�lme sıklığı mevsimsel olarak değişiklik g�stermektedir. Rotavir�s gastroenteriti ılıman iklimlerde �zellikle kış mevsiminde g�r�l�rken, tropikal iklimlerde yıl boyunca g�r�lmektedir20. �lkemizde rotavir�s gastroenteriti t�m yıl boyunca g�r�lmekle birlikte, en sık olarak eyl�l ve mayıs ayları arasında g�r�ld�ğ� bildirilmiştir8,11. Aynı coğrafik b�lgede farklı zamanlarda bile rotavir�s suşları arasında değişim olmasına rağmen d�nyada dolaşan rotavir�s suşlarının %85'ini beş G (G1-G4, G9) ve �� P (P8, P4 ve P6) genotipleri oluşturmaktadır21-24. T�rkiye'de yapılan �alışmalarda, �lkemizde G1-G4 genotiplerinin P4, P8 ile kombinasyonundan oluşan rotavir�s izolatlarının baskın olduğu bildirilmiştir9,13,17.� Bu �alışmada literat�re uygun olarak beş yaygın G genotipi (G1-G4 ve G9)� izolatların %91.6'sını, iki yaygın P genotipinin (P8 ve P4) ise %96.4'�n� oluşturduğu saptanmıştır. G1 %35.9 ile en sık saptanan G genotipi,� P8 ise %77.2 ile en sık saptanan P genotipi olmuştur.

D�nya genelinde insanlardaki enfeksiyonların %90'nını beş farklı G-P kombinasyonunu (G1P8, G2P8, G3P8, G4P8 ve G9P8) i�eren suşların oluşturduğu bildirilmiştir1,3. Rotavir�s�n molek�ler epidemiyolojisinin değerlendirildiği bir�ok �alışmada G1P8 en sık g�r�len izolat olarak saptanmıştır. G1P8 suşları kuzey Amerika'da %73, Avustralya'da %82, Avrupa'da %72, G�ney Amerika'da %34, Asya'da %34 oranında ve en sık g�r�len suş olarak bildirilmektedir25. EuroRotaNet verilerine g�re, 16 farklı Avrupa �lkesinde 39.786 rotavir�s izolatı değerlendirildiğinde Bulgaristan ve Yunanistan hari� diğer t�m �lkelerde G1P8 %48 oranında en sık saptanan izolat olmuştur. G1P8 Bulgaristan'da en d�ş�k (%24) Fransa'da en y�ksek (%63) sıklıkta belirlenmiştir. Yunanistan ve Bulgaristan'da G4P8, G2P4 en sık tespit edilen izolatlar olmuştur26. Durmaz ve arkadaşlarının yaptıkları s�rveyans �alışmasında17, T�rkiye'nin yedi farklı cografik b�lgesinden 1644 izolat elde edilmiş ve �rneklerin yaklaşık %83.7'sini G9P8 (%40.5), G1P8 (%21.6), G2P8 (%9.3), G2P4 (%6.5), G3P8 (%3.5) ve G4P8 (%3.4)'in oluşturduğu tespit edilmiştir. �alışmamızda bu bulgulara benzer olarak, en sık (%29.9) g�r�len rotavir�s genotipi G1P8 olup bunu %21 sıklık ile G9P8 ve %10.2 sıklıkla G3P8 izolatı izlemiştir. �rneklerin %78'ini G1P8, G9P8, G3P8, G2P4 ve G2P8 genotiplerinin oluşturduğu tespit edilmiştir.

�alışmamızda rotavir�s izolatlarında yıllar arasında belirgin değişim olduğu g�r�lm�şt�r. 2013 yılında G1P8 %60, G9P8 %40 oranında saptanmıştır. 2014 yılında %37.7 ile en sık g�r�len izolat G9P8 olarak saptanırken ve G1P8 %21.3 sıklığında g�zlenmiştir.� 2015 ve 2016 yıllarında G1P8 izolatının %28.1 ve %48.6 oranıyla artan sıklıkta, G9P8 izolatının ise %10.9 ve %8.1 oranlarıyla azalan sıklıkta olduğu belirlenmiştir. �alışma s�resinde ilk iki yılda g�r�lmeyen G3P8 izolatının 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla %18.7, %13.5 oranlarında g�r�ld�ğ� saptanmıştır. Durmaz ve arkadaşlarının yaptıkları s�rveyans �alışmasının devamı niteliğindeki �alışmada27, bizim �alışmamızla uyumlu olarak 2014-2016 yıllarında G1P8 ve G3P8� izolatlarında artış ve G9P8, G2P4� izolatlarında azalma olduğu bildirilmiştir. Rotavir�s� izolatlarının genotip dağılımındaki bu değişim, oluşan nokta mutasyonları ve hayvan� izolatlarının insan� izolatlarına olan etkisi sonucu yeniden ortaya �ıkan genetik yapılanma nedeniyle gelişmektedir28. Aynı b�lgede farklı zamanlarda bile rotavir�s genotip dağılımındaki bu değişiklikler rotavir�s s�rveyansının yapılmasını gerekli kılmaktadır.

Rotavir�se karşı g�n�m�zde lisanslı iki aşı mevcuttur. Monovalan rotavir�s aşısı (Rotarix, GlaxoSmithKline, Birleşik Krallık) G1P8 serotipini i�eren atten�e canlı rotavir�s aşısıdır. Korunmada homotipik antikor yanıtı kadar heterotipik antikor yanıtı oluşturmakta ve sadece G1 enfeksiyonuna karşı değil G9 serotipi de dahil t�m rotavir�s serotiplerine karşı koruma sağlamaktadır. Pentavalan rotavir�s aşısı (RotaTeq, Merck, ABD) G1-G4 ve P8 serotiplerini i�ermektedir. Pentavalan aşı, serotipe �zg�l antikor yanıtı oluşturmaktadır.� Aşının i�erdiği 5 serotip, son 20 yılda d�nya genelinde elde edilen rotavir�s izolatlarının %85'ten fazlasını kapsamaktadır13,29. Bizim �alışmamızda, �zellikle son yıllarda en sık saptanan serotip G1P8 olup bunu G9P8 serotipi izlemektedir. �alışmamızdaki izolatların %67'sinde G1-G4, %78.1'inde P8 genotipi mevcuttu. T�rkiye'de rotavir�s aşısı hen�z �ocukluk �ağı aşı takvimine eklenmemiştir.� Aşılama �ncesi d�nemde, �alışmamız yerel veriler sunmuş olsa da, T�rkiye genelini yansıtan son �alışmalarla uyumlu verilere ulaşılmıştır. Ayrıca yıllar i�erisindeki değişimi g�stermesi de olduk�a dikkat �ekicidir.

Sonu� olarak, bu �alışmada Adana ilinde rotavir�s gastroenteritinin en sık 12-23 ay arası �ocuklarda g�r�ld�ğ� ve kış aylarında daha sık olduğu belirlenmiştir. �alışma s�resince rotavir�s gastroenteritine neden olan dolaşan izolatlar i�erisinde G1P8 ve G9P8 izolatlarının baskın olduğu saptanmıştır. �alışmamızda yıllar i�erisinde rotavir�s genotipleri arasında belirgin değişim olduğu ve bu nedenle rotavir�s s�rveyans �alışmalarının devamlılığının hem uygulanacak aşı se�iminde,� hem de uygulanan aşının etkinliğini ve kapsayıcılığını izlemede �nemli olduğunu bir kez daha vurgulanmıştır.

KAYNAKLAR

  1. Desselberger U. Rotaviruses. Virus Res 2014; 190: 75-96.
  2. Rotavirus Classification Working Group, 2015, Rotavirus Classification Working Group 7th Meeting, India, October 2015. https://rega.Kuleuven.be/cev/viralmetagenomics/virusclassification/rcwg.
  3. Gautam R, Mijatovic-Rustempasic S, Esona MD, Tam KI, Quaye O, Bowen MD. One step multiplex real-time RT-PCR assay for detecting and genotyping wild-type group A rotavirus strains and vaccine strains (Rotarix(R) and RotaTeq(R)) in stool samples. Peer J 2016;� 4: e1560.
  4. Tate JE, Burton AH, Boschi-Pinto C, Steele AD, Duque J, Parashar UD; WHO-coordinated global rotavirus surveillance network. 2008 estimate of worldwide rotavirus associated mortality in children younger than 5 years before the introduction of universal rotavirus vaccination programmes: a systematic review and meta-analysis. Lancet Infect Dis 2012; 12(2): 136-41.
  5. Liu L, Oza S, Hoğan D, et al. Global, regional and national causes of child mortality in 2000-13 with projections to inform post 2015 priorites: an up to dated systematic analysis. Lancet 2015; 385(9966): 430-40.
  6. Tate JE, Burton AH, Boschi-Pinto C, Parashar UD; for the World Health Organization-Coordinated Global Rotavirus Surveillance Network. Global, Regional, and National Estimates of rotavirus mortality in children < 5 years of age, 2000-2013. Clin Infect Dis 2016; 62(Suppl 2): 96-105.
  7. Hacimustafaoğlu M, Celebi S, Ağin M, Ozkaya G. Rotavirus epidemiology of children in Bursa, Turkey: a multi-centered hospital-based descriptive study. Turk J Pediatr 2011; 53(6): 604-13.
  8. Tapisiz A, Karahan ZC, Ciftci EI, Dogru U. Changing patterns of rotavirus genotypes in Turkey. Curr Microbiol 2011; 63(6): 517-22.
  9. Meral M, Bozdayi G, Ozkan S, Dalgic B, Alp G, Ahmet K. Rotavirus prevalence in children with acute gastroenteritis and the distribution of serotypes and electrophero types. Mikrobiyol Bul 2011; 45(1): 104-12.
  10. Ceyhan M, Alhan E, Salman N, Kurugol Z, Yildirim I, �elik U. Multicenter prospective study on the burden of rotavirus gastroenteritis in Turkey, 2005-2006: a hospital-based study. J Infect Dis 2009; 200(Suppl 1): 234-8.
  11. Ozdemir S, Delialioglu N, Emekdas G. Investigation of rotavirus, adenovirus and astrovirus frequencies in children with acute gastroenteritis and evaluation of epidemiological features. Mikrobiyol Bul 2010; 44(4): 571-8.
  12. World Health Organization. Rotavirus vaccines: WHO position paper-January 2013. Wkly Epidemiol Rec 2013; 88(5): 49-64.
  13. Leshem E, Lopman B, Glass R, et al. Distribution of rotavirus strains and strain-specific effectiveness of the rotavirus vaccine after its introduction: a systematic review and meta-analysis. Lancet Infect Dis 2014; 14(9): 847-56.
  14. Payne DC, Selvarangan R, Azimi PH, et al. Long-term consistency in rotavirus vaccine protection: RV5 and RV1 vaccine effectiveness in US children, 2012-2013. Clin Infect Dis 2015; 61(12): 1792-9.
  15. Iturriza-Go�mara M, Kang G, Gray J. Rotavirus genotyping: keeping up with an evolving population of human rotaviruses. J Clin Virol 2004; 31(4): 259-65.
  16. Simmonds MK, Armah G, Asmah R, et al. New oligonucleotide primers for P-typing of rotavirus strains: Strategies for typing previously untypeable strains. J Clin Virol 2008; 42(4): 368-73.
  17. Durmaz R, Kalaycioglu AT, Acar S, et al. Turkish Rotavirus Surveillance Network. Prevalence of rotavirus genotypes in children younger than 5 years of age before the introduction of a universal rotavirus vaccination program: report of rotavirus surveillance in Turkey. PLoS ONE 2014; 9(12):�e113674.
  18. Black RE, Cousens S, Johnson HL, et al. Global, regional, and national causes of child mortality in 2008: a systematic analysis. Lancet 2010; 375(9730): 1969-87.
  19. Kurugol Z, Geylani S, Karaca Y, et al. Rotavirus gastroenteritis among children under five years of age in Izmir, Turkey. Turk J Pediatr 2003; 45(4): 290-4.
  20. Cook SM, Glass RI, Le Baron CW, Ho MS. Global seasonality of rotavirus infections. Bull WHO 1990; 68(2): 171-7.
  21. Kirkwood CD. Genetic and antigenic diversity of human rotaviruses: Potential impact on vaccination programs. J Infect Dis 2010; 202(Suppl): S43-8.
  22. da Silva Soares L, de Fa�tima Dos Santos Guerra S, do Socorro Lima de Oliveira A, et al. Diversity of rotavirus strains circulating in Northern Brazil after introduction of a rotavirus vaccine: High prevalence of G3P[6] genotype. J Med Virol 2014; 86(6): 1065-72.
  23. Oh HK, Hong SH, Ahn BY, Min HK. Phylogenetic analysis of the rotavirus genotypes originated from children, 5 years of age in 16 cities in South Korea, between 2000 and 2004. Osong Public Health Res Perspect 2012; 3(1): 36-42.
  24. Santos N, Hoshino Y. Global distribution of rotavirus serotypes/genotypes and its implication for the development and implementation of an effective rotavirus vaccine. Rev Med Virol 2005; 15(1): 29-56.
  25. Chen SC, Tan LB, Huang LM, Chen KT. Rotavirus infection and the current status of rotavirus vaccines. J. Formos Med Assoc 2012; 111(4): 183-93.
  26. Hungerford D, Vivancos R; EuroRotaNet network members, et al. In-seasons and out-of-season variation of rotavirus genotype distrubution and age of infection across 12 European countries before the introduction of routine vaccination, 2007/08 to 2012/2013. Euro Surveill 2016; 21(2).
  27. Durmaz R, Bakkaloglu Z, Unaldi O, et al. Prevelance and diversity of rotavirus a genotypes circulating in Turkey during a 2- year sentinel surveillance period, 2014-2016. J Med Virol 2018; 90(2): 229-38.
  28. Tcheremenskaia O, Marucci G, De Petris S, et al. Molecular epidemiology of rotavirus in Central and Southeastern Europe. J Clin Microbiol 2007; 45(7): 2197-204.
  29. Vesicari T. Rotavirus vaccination a concise review. Clin Microbiol Infect 2012; 18(Suppl 5): 57-63.

İletişim (Correspondence):

Dr. �ğr. �yesi �zlem �zg�r G�ndeşlioğlu,

�ukurova �niversitesi Tıp Fak�ltesi,

�ocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı,

�ocuk Enfeksiyon Bilim Dalı, Adana, T�rkiye.

Tel (Phone): +90 505 567 7801

E-posta (E-mail): ozlemozgur1978@yahoo.com

Yazdır