Tularemi Lenfadeniti Şüphesi ile Alınan Lenf Aspiratı Örneklerinde
Mycobacterium tuberculosis Varlığının Araştırılması

Investigation of the Presence of Mycobacterium tuberculosis in the
Lymph Node Aspirates of the Suspected Tularemia Lymphadenitis Cases

Nurhan ALBAYRAK¹, Bekir ÇELEBݲ, Semra KAVAS¹, Hülya ŞİMŞEK¹, Selçuk KILIDz, Figen SEZEN¹,
Ahmet ARSLANTÜRK¹

¹ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı, Ankara.

¹ Public Health Institution of Turkey, National Tuberculosis Reference Laboratory, Ankara, Turkey.

² Türkiye Halk Sağlığı Kurumu,Ulusal Tularemi Referans Laboratuvarı, Ankara.

² Public Health Institution of Turkey, National Tularemia Reference Laboratory, Ankara, Turkey.

ÖZET

Servikal lenfadenitin en sık karşılaşılan granülomatöz enfeksiyöz etkenleri olan tüberküloz lenfadeniti ve orofarengeal tularemi bildirimleri ülkemizde son yıllarda belirgin olarak artmaya başlamıştır. Her iki lenfadenit etkeni de klinik ve histopatolojik olarak birbirleriyle karışabilmektedir. Bu nedenle tularemin endemik olduğu bölgelerde, tanıda tüberküloz geri planda kalmakta ve hastalar tularemi lenfadeniti açısından incelemeye alınmaktadır. Bu çalışmada, tularemi lenfadeniti şüphesiyle laboratuvarımıza gönderilen servikal lenf aspiratı örneklerinde, Mycobacterium tuberculosis varlığının araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya, 2009-2011 yılları arasında Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Ulusal Tularemi Laboratuvarına, orofarengeal tularemi şüphesiyle gönderilen ve tularemi açısından bakteriyolojik (kültür), moleküler (PCR) ve serolojik (mikroaglütinasyon) yöntemlerle negatif olarak bulunan 105 hasta dahil edilmiştir. Hastalara ait lenf aspiratı örnekleri, Ulusal Tüberküloz Laboratuvarında M.tuberculosis açısından kültür ve gerçek zamanlı PCR (rtPCR) yöntemleri ile incelenmiştir. Mikobakteri kültürü hem Löwenstein-Jensen (LJ) besiyerinde hem de sıvı bazlı MGIT (BD, ABD) otomatize kültür sisteminde yapılmıştır. Üreme tespit edilen örnekler immünokromotografik test (BD, ABD) ile M.tuberculosis olarak tanımlanmıştır. Çalışmada kontrol grubu olarak, F.tularensis antikorları pozitif olarak bulunan 65 hastanın, F.tularensis PCR'ı negatif lenf aspiratı örnekleri kullanılmıştır. Farklı coğrafik bölgelerden laboratuvarımıza tularemi araştırılması amacıyla gönderilen ve negatif bulunan hastalara ait 105 lenf aspiratı örneğinin 9 (%8.6)'u M.tuberculosis pozitif olarak saptanmıştır. M.tuberculosis saptanan olguların altısının erkek olduğu ve yaş dağılımının 26-85 yıl arasında değiştiği belirlenmiştir. M.tuberculosis varlığı, örneklerin ikisinde sadece kültür, beşinde sadece rtPCR ve ikisinde hem kültür hem de rtPCR ile gösterilmiştir. Kontrol grubu örneklerinde M.tuberculosis tespit edilmemiştir. M.tuberculosis saptanan dokuz örneğin üçünün tulareminin endemik olduğu bölgeden gelen örnekler olduğu izlenmiştir. Sonuç olarak bu ön çalışmanın verileri, tularemin endemik olduğu bölgelerde tularemi lenfadenitinden şüphelenilen olgularda, tüberküloz lenfadenitinin de akılda tutulması gerektiğini ortaya koymuş ve bu olguların eş zamanlı olarak M.tuberculosis yönünden de araştırılmasının uygun olacağını düşündürmüştür.

Anahtar sözcükler: Lenfadenit; tüberküloz; tularemi; kültür; gerçek zamanlı PCR.

ABSTRACT

Recently reports of cervical tuberculous lymphadenitis and oropharyngeal tularemia which are the most common infectious causes of granulomatous lymphadenitis, have been significantly increased in Turkey. The differentiation of cervical tuberculous lymphadenitis and oropharyngeal tularemia is usually confusing on the basis of clinical and histopathological findings. Thus, in tularemia endemic areas, the patients are more commonly evaluated in terms of tularemia lymphadenitis leaving tuberculosis out. The aim of this study was to investigate the presence of Mycobacterium tuberculosis in cervical lymph node aspirates, obtained from tularemia suspected cases. A total of 105 oropharyngeal tularemia-suspected cases which were found negative for Francisella tularensis by bacteriological (culture), molecular (PCR) and serological (microagglutination) methods, were included in the study. The samples had been previously studied at National Tularemia Reference Laboratory, Turkish Public Health Institution, between 2009-2011. The study samples were evaluated in terms of M.tuberculosis by culture and real-time PCR (rtPCR) methods in the National Tuberculosis Reference Laboratory. Both Lowenstein-Jensen (LJ) medium and liquid-based MGIT (BD, USA) automated culture system were used for mycobacterial culture. Samples that yielded mycobacterial growth were identified as M.tuberculosis by immunochromotographic test (BD, USA). The lymph node aspirates of 65 patients who were F.tularensis PCR negative but antibody positive, were used as the control group. As a result, M.tuberculosis was found to be positive in 9 (8.6%) of 105 tularemia-negative lymph node aspirates, sent to our laboratory from different geographic regions for the investigation of tularemia. Six of the M.tuberculosis positive cases were male and the age range of the patients was 26-85 years. The presence of M.tuberculosis was detected only by culture in two samples, only by rtPCR in five samples and both by culture and rtPCR in two samples. M.tuberculosis was not identified in the control group specimens. Three of the samples which revealed tuberculosis, were from the tularemia endemic areas. In conclusion, the data of this preliminary study indicated that tuberculous lymphadenitis should be kept in mind in suspected tularemia cases and those patients should also be investigated simultaneously for the presence of tuberculous lymphadenitis.

Key words: Lymphadenitis; tuberculosis; tularemia; culture; real-time PCR.

Geliş Tarihi (Received): 17.12.2012 • Kabul Ediliş Tarihi (Accepted): 13.08.2013

İletişim (Correspondence):

Uzm. Dr. Nurhan Albayrak,

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu,

Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı,

Sıhhiye 06100, Ankara, Türkiye.

Tel (Phone): +90 312 565 5000,

E-posta (E-mail): nurhanalbayrak@yahoo.com