Yazdır

�zg�n �alışma/Original Article
Mikrobiyol Bul 2016; 50(3): 418-427

Sentinel İnfluenza S�rveyansında Son İki Sezonun Değerlendirilmesi: 2013-2014 ve 2014-2015

Evaluation of Sentinel Influenza Surveillance of the Last Two Seasons: 2013-2014 and 2014-2015

Sevim MEŞE1, Serkan ASAR1, Merve TULUNOĞLU1, Aysun UYANIK1, Osman Şadi YENEN1, Ali AĞA�FİDAN1,
Selim BADUR1

1 İstanbul �niversitesi İstanbul Tıp Fak�ltesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji ve Temel İmm�noloji Bilim Dalı,

İstanbul.

1 Istanbul University Istanbul Faculty of Medicine, Department of Medical Microbiology, Virology and Basic Immunology Unit,

Istanbul, Turkey.

�Z

İnfluenza viruslarının neden olduğu grip, y�ksek morbidite ve mortalite oranları ile t�m d�nyada ciddi bir halk sağlığı sorunu oluşturmaktadır. Bu nedenle D�nya Sağlık �rg�t� (DS�) ulusal influenza s�rveyans �alışmalarının sonu�larını d�zenli olarak toplamakta, değerlendirmekte ve uluslararası paylaşıma sunmaktadır. B�ylece, �lkelerin grip salgınları ile m�cadelede alması gereken �nlem ve hazırlıkların daha hızlı bir şekilde ger�ekleştirilmesi i�in olanak sağlanmaktadır. �lkemizde de 2004-2005 sezonundan başlayarak g�n�m�ze kadar mevcut grip aktivitesi sentinel s�rveyans uyarınca izlenmektedir. Bu �alışmada, İstanbul �niversitesi İstanbul Tıp Fak�ltesi, Ulusal İnfluenza Referans Laboratuvarının 2013-2014 ve 2014-2015 sezonlarındaki sentinel s�rveyans bulguları değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, sorumlu olduğumuz İzmir, İstanbul, Antalya, Edirne ve Bursa illerinde g�n�ll� aile hekimleri tarafından influenza benzeri hastalık tanısı konulan hastalardan nazal/nazofarengeal s�r�nt� �rnekleri alınmış ve en ge� �� g�n i�erisinde laboratuvarımıza ulaştırılmıştır. Soğuk zincir kurallarına uygun olarak Virocult� transport besiyeri i�erisinde g�nderilen 1240 �rnek, CDC (Centers for Disease Control and Prevention) protokollerine uygun olarak ger�ek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu (Rt-PCR) ile incelenmiştir. �alışmamızda, 2013-2014 sezonunda %31.4 (202/641); 2014-2015 sezonunda ise %44.4 (289/650) oranında influenza virus pozitifliği saptanmıştır. 2013-2014 sezonunda %93.1 (188/202) oranı ile influenza A(H3N2) baskın tip olarak bulunmuş; influenza B pozitiflik oranı %6.9 (14/202) olarak saptanmıştır. 2014-2015 sezonunda ise %60.2 (174/289) oranı ile influenza B virusu baskın olmuştur. Bu sezonda influenza A(H1N1)pdm09 ve influenza A(H3N2) pozitiflik oranları sırasıyla %30.4 (88/289) ve %9.3 (27/289) olarak saptanmıştır. 2013-2014 grip sezonu 48. haftada başlayıp 52-2.haftada pik yaparken, 2014-2015 grip sezonu daha ge� olarak 2. haftada başlamış ve 10-13. haftalarda pik yapmıştır. Her iki sezonda da izolen edilen influenza B suşlarının Yamagata soyundan olduğu belirlenmiştir. Laboratuvarımızda izole edilen influenza A viruslarının antijenik karakterizasyonu aşı suşları ile uyumlu bulunmuştur. Sonu� olarak s�rveyans �alışmaları, gribin toplum sağlığı �zerindeki etkilerinin ortaya �ıkarılması ve grip ile m�cadele yollarının belirlenmesi a�ısından olduk�a �nem taşımaktadır. Bu anlamda influenza s�rveyansının, �lkeler �l�eğinde alanı genişletilerek daha etkin bir şekilde uygulanmasına gerek vardır.

Anahtar s�zc�kler: İnfluenza; sentinel s�rveyans; antijenik tanımlama; ger�ek zamanlı PCR.

ABSTRACT

Flu caused by influenza viruses, is a serious public health problem all over the world with its high morbidity and mortality. Therefore World Health Organization (WHO) regularly collects the results of national influenza surveillance, evaluates the results and shares them on international portal. Thus, it provides the possibility of rapid prevention and preparation of countries that needs to be taken on the fight against the epidemic flu. Starting from 2004-2005 season until today the current flu activity in our country is also followed in accordance with sentinel surveillance. The aim of this study was to evaluate the results of sentinel surveillance data obtained by National Influenza Reference Laboratory in Istanbul University Faculty of Medicine, in 2013-2014 and 2014-2015 seasons. For this purpose, nasal/nasopharyngeal swab samples taken from the patients diagnosed as influenza-like illness by the volunteer family physicians in Izmir, Istanbul, Antalya, Edirne and Bursa were included in the study. A total of 1240 samples were delivered to our laboratory in three days, in Virocult� transport culture medium according to cold chain rules. All the samples were studied by real-time polymerase chain reaction (Rt-PCR) according to the protocols of Centers for Disease Control and Prevention (CDC). In our study, the positivity rates of influenza viruses in 2013-2014 and 2014-2015 seasons were detected as 31.4% (202/641) and 44.4% (289/650), respectively. In 2013-2014 season, influenza A(H3N2) virus was the predominant type with a rate of 93.1% (188/202), and the rest was influenza B virus (14/202; 6.9%). In 2014-2015 season, influenza B virus has been dominated with a rate of 60.2% (174/289), and the rates of influenza A(H1N1)pdm09 and influenza A(H3N2) were 30.4% (88/289) and 9.3% (27/289), respectively. The flu season in 2013-2014 has started at 48th week and peaked at 52nd week, while it was started later in the second week in 2014-2015 season and peaked at 10th-13th week. The lineage of the influenza B viruses isolated in both seasons were identified as B/Yamagata. Antigenic characterization of influenza A viruses isolated in our laboratory was found compatible with the vaccine strains. In conclusion, surveillance studies are highly important for the determination of the effects of flu on public health and identification of the approaches for fighting with flu. In this sense, influenza surveillance of the countries are required to implement more effectively in an expanded field of scale.

Keywords: Influenza; sentinel surveillance; antigenic characterization; real-time PCR.

Geliş Tarihi (Received): 09.03.2016 • Kabul Ediliş Tarihi (Accepted): 01.07.2016

GİRİŞ

İnfluenza virusları, antijenik �zelliklerine g�re A, B ve C olmak �zere �� tipe ayrılmaktadır1. İnfluenza A (INF-A) virusu, zarf yapısında yer alan hemagl�tinin (HA) ve n�raminidaz (NA) glikoproteinlerine bağlı olarak farklı alt tipleri ile insanlar, memeli hayvanlar ve kuşlarda hastalık oluşturur2. İnfluenza B (INF-B) virusu ise, dolaşımda Yamagata ve Victoria olarak adlandırılan iki farklı soy şeklinde bulunur. Son yıllarda fokların ve domuzların INF-B virusu ile enfeksiyonu g�sterilmişse de, bu virus genellikle insanlarda mevsimsel grip etkeni olarak karşımıza �ıkmaktadır3. İnfluenza C virusu, dolaşımda tek bir soy halinde bulunmakta ve insanlarda hafif seyirli, sporadik enfeksiyonlara neden olmaktadır4. INF-A ve INF-B virusları, genetik yapılarında meydana gelen nokta mutasyonları nedeniyle epidemilere yol a�an antijenik değişime uğramaktadır. Ayrıca geniş konak �zg�ll�ğ� g�steren INF-A virusu, farklı alt tipleri ile, her birine �zg� resept�r taşıyan bir konağı enfekte edebilme ve sonu�ta alt tiplerinin RNA segmentleri arasında değişim (reassortment) sonucu oluşan yeni alt tiplerin sorumlu olacağı pandemilere yol a�abilme �zelliğine de sahiptir5. 1918-1919 yıllarında influenza A (H1N1) ile 20-50 milyon kişinin �ld�ğ� İspanyol gribi, 1957-1958 yıllarında influenza A (H2N2) ile 2-4 milyon kişinin �ld�ğ� Asya gribi ve 1968-1969 yıllarında influenza A (H3N2) ile 1-2 milyon kişinin �ld�ğ� Hong Kong gribi, 20. y�zyılda ger�ekleşen en b�y�k pandemilerdir6. �oklu reasortman (harmanlama) sonucu 2009 yılında Meksika'da ortaya �ıkan ve Nisan ayında ABD'nin g�neyinde tanımlanan influenza A(H1N1) pdm09 virusu ise 21. y�zyılın ilk pandemisini oluşturmuştur. D�nya Sağlık �rg�t� (DS�) verilerine g�re 2009 pandemisinde 18.500 laboratuvar doğrulaması olan toplam 0.15-0.75 milyon kişi hayatını kaybetmiştir. Ge�en s�re�te kendisine karşı toplumsal bağışıklık oluşan influenza A(H1N1) pdm09 virusu, mevsimsel grip etkeni olarak dolaşımda varlığını s�rd�rmektedir7.

Toplum sağlığını tehdit eden influenza viruslarıyla m�cadele i�in, aşılanma, antiviral proflaksi ve tedavi gibi unsurların yanı sıra s�rveyans �alışmaları da �nemli bir yer tutmaktadır. B�ylece grip aktivitesinin başlangı� tarihi, s�resi, pik yaptığı d�nem, salgına neden olan virusların �zellikleri, aşı i�eriğinin belirlenmesi, dolaşımdaki viruslarla aşı i�eriğinin uyumu ve antiviral diren� durumu konularında bilgiler sağlanmaktadır. Ulusal s�rveyans �alışmaları ile elde edilen veriler, DS� ile paylaşılarak k�resel boyutta gerekli �nlemlerin zamanında alınması i�in hazırlıklar yapılmaktadır8. �lkemizde Ulusal İnfluenza S�rveyansı, Sağlık Bakanlığı �nderliğinde T�rkiye Halk Sağlığı Kurumu b�nyesindeki Viroloji Referans Laboratuvarı ile İstanbul �niversitesi İstanbul Tıp Fak�ltesi Viroloji ve Temel İmm�noloji Bilim Dalı (İTFVBD) b�nyesindeki Ulusal İnfluenza Referans Laboratuvarı tarafından y�r�t�lmektedir. Bu �alışmada, İTFVBD Ulusal İnfluenza Referans Laboratuvarının 2013-2014 ve 2014-2015 sentinel influenza s�rveyans bulgularının değerlendirilmesi ama�lanmıştır.

GERE� ve Y�NTEM

İstanbul �niversitesi İstanbul Tıp Fak�ltesi, Klinik Araştırmalar Etik Kurulu onayı ile ger�ekleştirilen bu �alışmaya, İTFVBD Ulusal İnfluenza Referans Laboratuvarının sorumlu olduğu İzmir, İstanbul, Antalya, Edirne ve Bursa illerinde aile hekimleri tarafından influenza benzeri hastalık (IBH) tanısı konulan hastalara ait nazal/nazofarengeal s�r�nt� �rnekleri dahil edildi. �rneklerin alınması ve taşınması i�in Virocult (Medical Wire Equipment CO, İngiltere) ek�vyon ve viral taşıma besiyerleri kullanıldı. S�r�nt� �rnekleri, hasta bilgi formu eşliğinde kurye sistemi ile İTFVBD Ulusal Influenza Referans Laboratuvarına ulaştırıldı. Laboratuvarda �rneklerin uygunluğu ve gerekli kayıt işlemleri yapıldıktan sonra �alışmaya hazır hale getirildi. S�r�nt� �rneğinin Virocult i�erisindeki besiyerine ge�mesi ve homojenizasyonu amacıyla yapılan vorteksleme işleminden sonra besiyeri kriyot�pe (Corning Criogenic Vial 2.0 ml, Sigma, İngiltere) aktarıldı. Laboratuvarın yoğunluğuna g�re iki g�n i�erisinde �alışılacak �rnekler +4�C'de bekletilirken, daha uzun s�re bekletilecek �rnekler -20�C'de saklandı. �rneklerin hazırlanması ile ilgili t�m işlemler laminer kabinde ger�ekleştirildi.

Viral RNA ekstraksiyonu i�in EZ1 Virus Mini Kit V 2.0 (Qiagen, Almanya) kullanıldı. Ekstraksiyon işlemi �retici firmanın talimatları doğrultusunda EZ1 Advanced XL (Qiagen, Japonya) cihazında yapıldı. Ger�ek zamanlı PCR aşaması, CDC (Centers for Disease Control and Prevention) protokol�ne uygun olarak d�zenlendi9. �alışmada kullanılan primer - prob dizileri ve pozitif kontroller DS�'den temin edildi. Amplifikasyon işlemi, "Real Time Ready RNA Virus Master" (Roche, Almanya) enzim karışımı kullanılarak LightCycler 480 II (Roche, Almanya) cihazında ger�ekleştirildi. Her bir �rnek i�in 8.6 �l molek�ler su, 0.5 �l primer, 1 �l prob, 0.4 �l enzim ve 4 �l reaksiyon tamponu olarak hazırlanan toplam 15 �l karışım �zerine 5 �l RNA izolatı eklendi.� Amplifikasyon koşulları; 50�C'de 8 dk, 95�C'de 30 sn, (95�C'de 0.1 sn + 55�C'de 20 sn + 72�C'de 0.1 sn) X 45 d�ng� ve 40�C'de 30 sn soğutma olarak d�zenlendi. Sonu�lar, LightCycler 480 II cihazındaki amplifikasyon g�r�nt�leri değerlendirilerek elde edildi. Aynı amplifikasyon koşullarında INF-B'nin soy belirleme �alışmaları, DS�'den temin edilen primer-prob dizileri kullanılarak yapıldı. INF-A ve INF-B'nin antijenik karakterizasyonu i�in suşlar, DS� ile işbirliği i�erisinde �alışan Londra merkezli Fransis Crick Enstit�s�ne g�nderildi.

Bulgular

�alışmamızda, 2013-2014 Sentinel İnfluenza S�rveyansı kapsamında 82 aile hekimi tarafından g�nderilen 641 �rneğin 202 (%31.4)'sinde influenza virus pozitifliği saptanmıştır. İnfluenza pozitif �rneklerin 188 (%93.1)'inin influenza A (H3N2) ve 14 (%6.9)'�n�n influenza B olduğu belirlenmiştir. 2013-2014 grip sezonunda sentinel �rneklerin hi�birinde influenza A (H1N1) pdm09 virusu saptanmamıştır.

2014-2015 grip sezonunda 650 sentinel �rnek incelenmiş; bunların 289 (%44.4)'unda influenza virus pozitifliği saptanmıştır. İnfluenza pozitif �rneklerin dağılımı; influenza A(H1N1) pdm09, influenza A (H3N2) ve influenza B i�in sırasıyla 88 (%30.4), 27 (%9.3) ve 174 (%60.2) olarak belirlenmiştir.

Her iki sezonda da laboratuvarımızda izole edilen INF-B viruslarının Yamagata soyundan olduğu izlenmiştir. 2013-2014 ve 2014-2015 Sentinel İnfluenza S�rveyansı kapsamında saptanan influenza alt tiplerinin dağılımı Şekil 1'de g�sterilmiştir.


Şekil 1

İTFVBD Ulusal İnfluenza Referans Laboratuvarı verilerine g�re 48. haftada başlayan 2013-2014 grip sezonu, influenza A (H3N2) baskınlığında 52-2. haftalar arasında pik d�nemini yapmıştır. Sezon sonlarına doğru ortaya �ıkan INF-B virusu ile 20. haftada sezon tamamlanmıştır. 2013-2014 grip sezonunda sentinel �rneklerde saptanan influenza alt tiplerinin haftalara g�re dağılımı Şekil 2'de verilmiştir.


Şekil 2

İTFVBD Ulusal Influenza Referans Laboratuvarı bulguları 2014-2015 grip sezonu 2-20. haftalar arasında devam etmiştir. Sentinel �rneklerdeki influenza alt tiplerinin haftalara g�re dağılımı analiz edildiğinde; influenza A (H1N1) pdm09, 2. haftadan 18. haftaya kadar varlığını s�rd�r�rken en fazla 10 ve 11. haftalarda saptanmıştır. İnfluenza B pozitifliği ise bir hafta (3. hafta) sonra başlamasına rağmen pozitifliği daha uzun s�re (20. haftaya kadar) devam etmiştir. İnfluenza B'nin pik d�nemi 10-13 haftalar arasında olmuştur. İnfluenza A (H3N2) en fazla 5. haftada olmak �zere 2-16. haftalar arasında g�r�lm�şt�r (Şekil 3).


Şekil 3

TARTIŞMA

Ani başlayan y�ksek ateş, �ks�r�k, halsizlik, miyalji ve baş ağrısı gibi belirtilerle karakterize olan grip, her yıl 3-5 milyon kişide ağır enfeksiyon şeklinde seyrederken, 250-500 bin kişi de grip nedeniyle yaşamını yitirmektedir10,11. Grip, toplum sağlığını ciddi olarak tehdit eden �zelliklerine ek olarak, okul ve iş devamsızlıkları, iş g�c� kaybı, hastane yatışları ve tedavi giderlerinde artış gibi sosyal ve ekonomik etkileri ile de dikkate alınması gereken bir hastalıktır. Bu nedenle d�nyadaki grip aktivitesi, DS� tarafından kurulan "Global İnfluenza S�rveyans Ağı (GISN)" ile 1952 yılından beri izlenmektedir. DS�, 2011 yılında bileşenlerini artırıp, altı katılımcı merkez, 110 �lkede toplam 140 ulusal influenza referans merkezi ve 11 H5 referans merkeziyle "Global Influenza Surveillance and Response System (GISRS)" adı altında �alışmalarını s�rd�rmektedir12. GISRS b�nyesinde bulunan ulusal influenza referans merkezlerinin s�rveyans bulguları FluNet veri tabanı aracılığı ile paylaşılmaktadır. S�z konusu bulgular, eş zamanlı olarak grafik, tablo, harita gibi �eşitli g�rseller eşliğinde ilgilenenlere sunulmaktadır.

Avrupa Hastalıkları �nleme ve Kontrol Merkezi (European Center for Desease Prevention and Control; ECDC)'nin influenza s�rveyans raporuna g�re 2013-2014 grip sezonu Avrupa'da orta derece yoğunlukta ve influenza A'nın baskınlığında ge�miştir. Sezon boyunca bir�ok �lkede influenza A(H1N1)pdm09 ile influenza A(H3N2) birlikte dolaşımda yer almıştır. S�z konusu rapor ile Avrupa'da influenza pozitifliğinin 49. haftada artmaya başladığı ve 3. haftada pik yaparak 19. haftada sonlandığı bildirilmiştir. Rapora g�re influenza pozitifliği 51-17. haftalar arasında ve 19. haftada %10 olan sezon eşiğini aşmıştır13. Avrupa'da yaklaşık 20 hafta s�ren 2013-2014 influenza sentinel s�rveyansının pik değeri, �nceki sezonlardan daha d�ş�k bulunmuştur (2013-2014'de %44; 2011-2012'de %58; 2012-2013'de %60). Sentinel �rneklerin %98'inde INF-A [%53 influenza A (H1N1)pdm09 ve %47 influenza A (H3N2)], %2'sinde ise INF-B (%15 Victoria soyu, %85 Yamagata soyu) pozitif bulunmuştur (Tablo I). 2013-2014 grip sezonunda Avrupa'da dolaşımda olan INF-A viruslarının antijenik karakterizasyonu A/California/7/2009-like ve A/Texas/50/2012 (H3N2)-like olarak belirlenmiştir. INF-B viruslarının ise B/Yamagata soyundan B/Massachusetts/02/2012-like ve B/Wisconsin/1/2010-like olduğu bildirilmiştir13.


Tablo I

İTVBD Ulusal İnfluenza Laboratuvarının 2013-2014 sentinel s�rveyans �alışmasında, %31.6 oranı ile influenza pozitifliği Avrupa'ya yakın bir değerde bulunmuştur. Ancak Avrupa'da influenza A(H1N1)pdm09 ve influenza A(H3N2) virusları dolaşımda ağırlıklı alt tipler olarak yer alırken, T�rkiye'de influenza A(H3N2) baskınlığı ile sezon devam etmiştir. 2013-2014 grip sezonunda laboratuvarımızda izole edilen influenza A(H3N2) suşlarının A/Texas/50/2012-like antijenik tipinden olduğu belirlenmiştir. Bu antijenik tip Avrupa'da izole edilen suşlarla aynı olup, aşı i�erisinde yer alan A/Victoria/361/2011-like suşları ile uyum g�stermektedir. INF-B suşlarının ise aşı i�erisinde yer alan B/Massachusetts/02/2012 (Yamagata) antijenik tipinden olduğu belirlenmiştir. Avrupa'da izole edilen INF-B suşlarının da b�y�k �oğunluğunun aynı antijenik tipden olduğu bildirilmiştir. 2013-2014 sentinel s�rveyans kapsamında İTFVBD Ulusal İnfluenza Laboratuvarı ve Avrupa'da saptanan influenza viruslarının tip/alt tip dağılımları Tablo I'de g�r�lmektedir.

Avrupa'da 2014-2015 sentinel �rneklerde influenza pozitifliği %4 ile 47. haftada başlamış ve %10 eşik değeri ilk olarak 50. haftada aşılmıştır. Bu eşik değer; 2013-2014, 2012-2013, 2011/2012 ve 2010-2011 yıllarında sırasıyla 51, 49, 51 ve 48. haftalarda aşılmıştır. 2014-2015 yıllarında sentinel �rneklerde influenza pozitifliği 5. haftada %50'yi aşan oranlarda pik değerine ulaşmıştır14. ECDC b�nyesinde� Avrupa S�rveyans Sistemi (The Europian Surveillance System; TESSy) aracılığı ile toplanan verilere g�re, 2014-2015 sezonunda 15.950 sentinel solunum �rneğinde influenza virusları saptanmış; bunların 10.659 (%67)'u tip A ve 5291 (%33)'i tip B olarak tanımlanmıştır15. Bu raporda saptanan INF-A viruslarının %77'sinin A(H3N2) ve %23'�n�n A(H1N1)pdm09; INF-B viruslarının ise %98'inin Yamagata soyundan olduğu bildirilmiştir15. 2014-2015 influenza s�rveyansı kapsamında İTFVBD Ulusal İnfluenza Referans Laboratuvarı ve Avrupa'da saptanan influenza vir�slerinin tip/alt tip dağılımları Tablo II'de g�r�lmektedir.


Tablo II

İTVBD Ulusal İnfluenza Laboratuvarının verilerine g�re 2014-2015 grip sezonunda ilk olgu 2/2015'de saptanmış olup, influenza aktivitesinin Avrupa'ya g�re daha ge� başladığı ve pik d�neminin 10-13. haftalara kadar �telendiği g�r�lm�şt�r. Bu sezon, laboratuvarımızda sentinel s�rveyans kapsamında %40 oranında INF-A ve %60 INF-B pozitifliği saptanmış; INF-A pozitif �rneklerin %77'sinin influenza A(H1N1)pdm09 ve %23'�n�n influenza A(H3N2) olduğu belirlenmiştir. Laboratuvarımızda izole edilen INF-B suşlarının Yamagata soyundan olduğu belirlenmiş (Tablo II) ve bu suşların, aşı i�erisinde bulunan B/Phuket/3073/2013 ile aynı antijenik karakterizasyonuna sahip olduğu DS� tarafından bildirilmiştir16. DS� ile işbirliği i�erisinde, Londra merkezli Fransis Crick Enstit�s�nde 2014-2015 grip sezonunda antijenik �zelliği incelenen influenza A (H1N1)pdm09 suşları da aşı i�erisinde yer alan A/California/7/2009/like ile uyumlu bulunmuştur. Laboratuvarımızdan bu enstit�ye g�nderilen A/Istanbul/1384/2015/(H1N1)pdm suşunun, A/Christchurch/16/2010 dışında diğer homolog virus antiserumları ile d�rt kat titre verdiği ve 2009 yılından beri bu şekilde y�ksek titrede reaksiyon g�steren tiplerin nadir g�r�ld�ğ� bildirilmiştir. Aynı merkez tarafından genetik analizleri yapılan A/Istanbul/1384/2015/(H1N1)pdm suşunun HA geninde S203T, E374K, S185T, S451N, D97N, K283E, E499K, K163Q ve A256T mutasyonlarını taşıdığı g�sterilmiştir. NA geni hedef alınarak yapılan analizde ise, N248D, V106I, V241I, N369K, N44S, I106V, I34V, N200S, I321V, K432E, L40I, N386K, I117M ve I365T mutasyonları saptanmıştır. Ancak bu suşun NA geninde, oseltamivir diren� mutasyonlarından E119V, H274Y, R292K, N294S ve I223R'� taşımadığı bildirilmiştir15.

İnfluenza A (H3N2) suşları, k�kenleri farklı eritrositler ile yapılan hemagl�tinasyon inhibisyon (HI) testinde değişken agl�tinasyon verdikleri i�in antijenik �zelliklerinin belirlenmesinde g��l�kler yaşanmaktadır17. Fransis Crick Enstit�s�, 2014-2015 raporunda, influenza A (H3N2) suşlarının h�cre k�lt�r�nde �oğaltılan A/Stockholm/6/2014(3C.3a) ve A/Switzerland/9715293/2013(3C.2a) viruslarının antiserumları ile y�ksek reaksiyon verdiğini bildirmiştir15. Enstit�n�n �alışmalarında, influenza A(H3N2) suşlarının, yumurtada �oğaltılan A/Switzerland/9715293/2013(3C.3a) ve A/Hong Kong/4801/2014 (3C2a) viruslarının antiserumları ile de benzer reaksiyonlar verdiği g�sterilmiştir15. Buna karşın, �zellikle sezon sonunda toplanan influenza A (H3N2) suşlarının, aşı i�erisinde bulunan A/Teksas/50/2012 (egg propagated) virus antiserumları ile zayıf reaksiyon g�sterdiği belirtilmektedir. Laboratuvarımızdan bu enstit�ye g�nderilen influenza A (H3N2) suşlarının, eritrositler ile agl�tinasyon vermediği i�in antijenik �zelliğinin incelenemediği bildirilmiştir15. Influenza A (H3N2)'nin değişken antijenik �zellikleri nedeniyle doğru değerlendirebilmek i�in �oklu laboratuvar �alışmalarına ve modifiye testlere ihtiya� olduğu vurgulanmaktadır18.

İnfluenza virusları, yapısal �zellikleri nedeniyle her yıl toplumda değişken etkiler yaratan enfeksiyonları ile �nemli bir halk sağılığı sorunu oluşturmaktadır. Mevsimsel grip d�nemlerinde hastaneye başvuru/yatışlarda artışın olduğu, riskli gruplarda �l�mlerin ortaya �ıktığı ve �lkeler genelinde ekonomik kayıpların yaşandığı bilinmektedir2. Pandemi d�nemlerinde ise kıtalar arası yayılım ile daha dramatik sonu�ların ortaya �ıkması beklenir. Ulusal S�rveyans �alışmaları ile gribin aktivitesi izlenerek gerekli �nlemlerin zamanında alınması sağlanmaktadır. DS� �nderliğinde verilerin paylaşımı; k�resel boyutta epidemiyolojik �zelliklerin belirlenmesi, dolaşımdaki virusların tiplendirilmesi ve her yıl aşı i�eriğinin oluşturulması, grip ile m�cadelede �nemlidir. Bu anlamda molek�ler s�rveyans �alışmalarının �lkeler �l�eğinde geliştirilmesi, grip aktivitesi ile birlikte influenza viruslarındaki yapısal değişimleri etkin bir şekilde izleyebilme olanağı sağlayacaktır. İTFVBD Ulusal İnfluenza Referans Laboratuvarı olarak 2003 yılından beri s�rveyans bulgularımız paylaşılmaktadır. Bu �alışmada, laboratuvarımızın yayınlanmamış olan son iki yıllık verileri değerlendirilmiştir. Sonu� olarak, �alışmamız ve son yıllara ait diğer bulgulara bakıldığında, �lkemizde grip sezonunun �telendiğini ve her zaman batı �lkeleri ile aynı tip/alt tiplerin �n planda olmadığı, farklı suşların bizim �lkemizde �n plana �ıkabileceği g�r�lmektedir.

KAYNAKLAR

  1. Wright FP, Webster GR. Orthomyxoviruses, pp: 1533-78. In:� Knipe DM, Howley PM (eds), Fields Virology. 2001, 4th ed. Lippincott Williams&Wilkins, Philadelphia.
  2. Beigel JH. Influenza. Crit Care Med 2008; 36(9): 2660-6.
  3. Ran Z, Shen H, Lang Y, et al. Domestic pigs are susceptible to infection with influenza B viruses. J Virol 2015; 89(9): 4818-26.
  4. Bozkaya E, Us AD. Viral Solunum Yolu Enfeksiyonları, s: 177-216. Us AD, Erg�nay K (ed), Molek�ler, Klinik ve Tanısal Viroloji. 2012, 1.baskı. Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara.
  5. Hay JA, Gregory V, Douglas AR, Lin YP. The evolution of human influenza viruses. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 2001; 356(1416):1861-70.
  6. Us AD. Pandemik influenza infeksiyonunda etyopatogenez ve laboratuvar tanı y�ntemleri. Hacettepe Tıp Derg 2010; 41(1):13-27.
  7. Ducatez MF, Hause B, Stigger-Rosser E, et al. Multiple reassortment between pandemic (H1N1) 2009 and endemic influenza viruses in pigs, United States. Emerg Infect Dis 2011; 17(9):1624-9.
  8. Ak�ay Ciblak M, Kanturvardar T�tenyurd M, Asar S, Tulunoğlu M, Fındık�ı N, Badur S. Influenza surveillance in nine consecutive seasons, 2003-2012: results from National Influenza Reference Laboratory, Istanbul Faculty Of Medicine, Turkey. Mikrobiyol Bul 2012; 46(4): 575-93.
  9. World Health Organization. CDC protocol of realtime RTPCR for Influenza A (H1N1). 28 April 2009. Available from: http://www.who.int/csr/resources/publications/swineflu/CDCRealtimeRTPCR_SwineH1Assay-2009_20090430.pdf
  10. Nicholson KG, Wood JM, Zambon M. Influenza. Lancet 2003; 362(9397): 1733-45.
  11. Bragstad K, Nielsen LP, Fomsgaard A. The evolution of human influenza A viruses from 1999 to 2006: a complete genome study. Virol J 2008; 5:40.
  12. Badur S. Grip s�rveyansı ne demektir? �nemi ve �lkemize ait bulgular, s: 61-70. Badur S, Aydın G (ed), 30 Soruda Grip. 2015, 1. Basım. Selen Yayıncılık, İstanbul.
  13. European Centre for Disease Prevention and Control. Surveillance Report: Influenza in Europe - Season 2013-2014. Available from: http://ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/Influenza-2013-14-season-report.pdf
  14. Broberg E, Snacken R, Adlhoch C, et al;� WHO European Region and the European Influenza Surveillance Network. Start of the 2014/15 influenza season in Europe: drifted influenza A(H3N2) viruses circulate as dominant subtype. Euro Surveill 2015; 20(4). pii: 21023.
  15. Worldwide Influenza Centre. Report prepared for the WHO annual consultation on the composition of influenza vaccine for the Southern Hemisphere 2016. The Francis Crick Institute, London. Available from:� https://www.crick.ac.uk/media/273950/crick_sep2015_vcm_report_to_post.pdf
  16. World Health Organization. WHO recommendations on the composition of influenza virus vaccines. Available from: http://www.who.int/influenza/vaccines/virus/recommendations/en/
  17. European Centre for Disease Prevention and Control. Surveillance Report: Influenza virus characterisation, summary Europe, November 2015. ECDC, Stockholm. Available from: http://ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/influenza-virus-characterisation-november-2015.pdf
  18. World Health Organization. Recommended composition of influenza virus vaccines for use in the 2015�2016 northern hemisphere influenza season. Wkly Epidemiol Rec 2015; 90(11):97-108. Available from: http://www.who.int/wer/2015/wer9011.pdf?ua=1

İletişim (Correspondence):

Uzm. Dr. Sevim Meşe,

İstanbul �niversitesi İstanbul Tıp Fak�ltesi,

Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı,

Viroloji ve Temel İmm�noloji Bilim Dalı,

34090 �apa, İstanbul, T�rkiye.

Tel (Phone): +90 212 414 2000-35031,

E-posta (E-mail): drsevimmese@gmail.com

Yazdır